Rzecz bÄ™dzie o tegorocznej aukcji koni arabskich w Janowie Podlaskim. TytuÅ‚ zaÅ› nawiÄ…zuje do hasÅ‚a, jakie gÅ‚osili przedstawiciele Agencji NieruchomoÅ›ci Rolnych przed Pride of Poland. A brzmiaÅ‚o ono: „bÄ™dzie może biedniej, ale uczciwiej”.
Zacznijmy od drugiej części tego hasÅ‚a. Sugeruje ono, że wczeÅ›niejsze aukcje, które organizowaÅ‚ Polturf, a na które konie wystawiali odwoÅ‚ani prezesi stadnin, Jerzy BiaÅ‚obok i Marek Trela, byÅ‚y nieuczciwe. To wstrÄ™tne sÅ‚owa i kolejne kÅ‚amstwo. Do tego, że w kampanii zniesÅ‚awienia odwoÅ‚anej trójki (plus inspektor Anna Stojanowska) oraz firmy Polturf, Agencja i minister rolnictwa posÅ‚ugujÄ… siÄ™ kolejnymi kÅ‚amstwami, zdążyliÅ›my już przywyknąć. Zajmijmy siÄ™ pierwszÄ… częściÄ… cytowanego hasÅ‚a. Można byÅ‚o podać wygodniejsze liczby„BÄ™dzie może biedniej” - miaÅ‚o być zapewne asekuracjÄ… na wypadek, gdyby nie udaÅ‚o siÄ™ powtórzyć wyniku finansowego aukcji z ostatnich lat. Sam fakt asekuracji jest zrozumiaÅ‚y. Jednak liczby, jakie podawaÅ‚ wiceprezes ANR, Karol Tylenda, rozmijaÅ‚y siÄ™ z tÄ… asekuracjÄ…. Pan Tylenda byÅ‚ bowiem uprzejmy powiedzieć w jednym z wywiadów: ZaÅ‚ożyliÅ›my, że przychód z aukcji przyniesie 2-2,5 mln euro. ByÅ‚aby to wartość, która satysfakcjonuje, bowiem to Å›rednia wartość z kilkudziesiÄ™ciu aukcji po wojnie. Gdyby pan Tylenda zadaÅ‚ sobie trud i rzetelnie policzyÅ‚ wyniki aukcji, poczÄ…wszy od roku 2003 (dlaczego akurat od tego roku? – bo od wtedy wyniki sÄ… w euro, a wiÄ™c Å‚atwo je porównywać), to wiedziaÅ‚by, że ta Å›rednia wynosi 1 887 077 euro. Gdyby zaÅ› odliczyć dwie rekordowe ceny, za KwesturÄ™ ( 1 125 tys. w roku 2008) i za PepitÄ™ (1 400 tys. w zeszÅ‚ym roku), to Å›rednia wyszÅ‚aby 1 692 846. Dla informacji - podajÄ™ wyniki tylko gÅ‚ównej aukcji. A przy okazji – na koÅ„cu tego tekstu znajdÄ… PaÅ„stwo szczegóÅ‚owe zestawienie za lata 2003-2016, aby każdy mógÅ‚ sobie sam wyrobić poglÄ…d w kwestii porównaÅ„. Gdybym byÅ‚ na miejscu pana Tylendy, to prognozujÄ…c wynik aukcji powiedziaÅ‚bym, że skoro Å›redni wynik aukcji, po odliczeniu dwóch rekordzistek (dlaczego po odliczeniu? bo rekordy nie padajÄ… co roku) wynosi ok. 1,7 mln euro, to nas (ANR) satysfakcjonować bÄ™dzie wynik w granicach 1,2-1,7 euro. I wówczas, gdyby wynik byÅ‚ lepszy, to byÅ‚oby siÄ™ czym chwalić. A jak byÅ‚by nawet w dolnych wideÅ‚kach prognozy, to i tak można by byÅ‚o z czystym sumieniem powiedzieć – jest, jak przewidywaliÅ›my. Tymczasem wynik gÅ‚ównej aukcji wyniósÅ‚ 1 271 tys. euro. W porównaniu do prognozy 2-2,5 mln euro, wyglÄ…da to kiepsko. To nie przeszkodziÅ‚o jednak panu Tylendzie powiedzieć na konferencji prasowej w Janowie tuż po aukcji, że zakoÅ„czyÅ‚a siÄ™ ona „stuprocentowym sukcesem”. Trzeba dużo tupetu i bezczelnoÅ›ci, aby tak skomentować wynik aukcji wynoszÄ…cej o 1,229-729 tys. euro mniej niż prognoza. Ale co to dla „dobrej zmiany”. Nie takie rzeczy próbuje ludziom wmówić. Czy bezpowrotnie?Åšredniego wyniku aukcji na pewno nie można uznać za sukces, chociaż nie można też okreÅ›lić klÄ™skÄ…. Jednak we wspomnianym okresie cztery razy wynik aukcji byÅ‚ niższy. Co innego okazaÅ‚o siÄ™ czymÅ› dużo gorszym – zniszczenie reputacji aukcji! W ostatnich 15 latach aukcja w Janowie staÅ‚a siÄ™ najważniejszÄ… i najwiÄ™kszÄ… na Å›wiecie. Z najdroższymi, ale i najlepszymi koÅ„mi na Å›wiecie. Ale ci, którzy po nie przyjeżdżali, wiedzieli, że jest to uczciwa aukcja. Å»e jak ktoÅ› licytuje, to z innym miÅ‚oÅ›nikiem bukietu arabskiego, z realnym czÅ‚owiekiem, z konkretnym kupcem, a nie ze „Å›cianÄ…”. PrzekrÄ™t z EmirÄ… tÄ™ reputacjÄ™ zniszczyÅ‚. Czy bezpowrotnie? Oby nie. Ale na jakiÅ› czas, dopóki bÄ™dzie w polskiej hodowli koni arabskich obowiÄ…zywać „dobra zmiana”, może tak być. Skutki tego przekrÄ™tu odczuliÅ›my już na tegorocznej aukcji, ale jeszcze boleÅ›niej odczujemy na aukcji w przyszÅ‚ym roku. Po co?Mniej zorientowanym w niuansach biznesu „arabskiego” trzeba wyjaÅ›nić krok po kroku, o co chodziÅ‚o w tym przekrÄ™cie. Zacznijmy od tego, w jakim celu zostaÅ‚ on zrobiony. Najwygodniej mi bÄ™dzie, jeÅ›li wcielÄ™ siÄ™ w rolÄ™ przedstawiciela Agencji NieruchomoÅ›ci Rolnych i przedstawiÄ™ to z ich punktu widzenia. A oto hipoteza, jakÄ… bÄ™dÄ™ siÄ™ staraÅ‚ udowodnić. JeÅ›li wystawiam na aukcjÄ™, w dodatkowym terminie, supergwiazdÄ™, czyli Lot No 0, a w tym wypadku byÅ‚a niÄ… Emira z MichaÅ‚owa, to oczywiste, że ta klacz musi być sprzedana i to za dobrÄ… cenÄ™. Co to znaczy dobra cena w przypadku 16-letniej klaczy? To cena na poziomie ok. 500 tys. euro. Ale co zrobić, gdyby nie byÅ‚o chÄ™tnych do zapÅ‚acenia takiej ceny? No to zakÅ‚adamy scenariusz, że takÄ… cenÄ™ stworzymy fikcyjnie. Tego siÄ™ nie da zrobić bez pomocy aukcjonera. W tym roku byÅ‚ nim Amerykanin, który po raz pierwszy prowadziÅ‚ aukcjÄ™ w Polsce. Niestety, musiaÅ‚ on wziąć czynny udziaÅ‚ w tej „ustawce”. Dlaczego ta cena w wysokoÅ›ci 500 tys. euro jest taka ważna? Bo cena za supergwiazdÄ™ buduje atmosferÄ™, ustawia puÅ‚ap cenowy na inne konie. Gdyby licytacja na EmirÄ™ utknęła przykÅ‚adowo na poziomie 230 tys. euro i nikt nie chciaÅ‚ dać wiÄ™cej, to byÅ‚aby klÄ™ska na dzieÅ„ dobry. ZakÅ‚adajÄ…c, że cena minimalna, wyznaczona przez wÅ‚aÅ›ciciela, byÅ‚a zapewne na poziomie 500 tys. euro, klacz musiaÅ‚aby zejść z ringu niesprzedana. Tak to musiaÅ‚oby wyglÄ…dać, gdyby aukcja byÅ‚a uczciwa. No ale wynik można podrasować. Aukcjoner dostaÅ‚ zapewne dyspozycjÄ™, aby na wypadek, gdyby zainteresowanie byÅ‚o sÅ‚abe, licytować – jak to siÄ™ mówi – ze Å›cianÄ… co najmniej do 500 tys. euro. No i tak siÄ™ staÅ‚o. „DolicytowaÅ‚” do 550 tys. i ogÅ‚osiÅ‚, że klacz zostaÅ‚a sprzedana. I zapowiedziaÅ‚, że niebawem powie, kto jÄ… kupiÅ‚. Ale tego już siÄ™ widzowie nie doczekali. PoÅ›rednie dowodyNie ma twardych dowodów na potwierdzenie, że ta hipoteza jest prawdziwa. SÄ… jednak poÅ›rednie. Pierwszy dowódNa aukcjach koni arabskich jest zwyczajem, że aukcjoner podaje kto kupiÅ‚ konia. Nie podaje jednak nazwiska, a jedynie numer licytujÄ…cego i kraj, z jakiego pochodzi. JeÅ›li ma wÄ…tpliwoÅ›ci, kto ostatecznie kupiÅ‚ konia, to prosi o podniesienie patyka, na którym jest przyczepiony numer przypisany do danego klienta. W przypadku pierwszej sprzedaży Emiry ani nie podaÅ‚ numeru nabywcy, ani nie poprosiÅ‚, aby kupiec potwierdziÅ‚ zakup przez podniesienie numerka. Drugi dowódNa aukcjach zazwyczaj zaraz po trzecim uderzeniu mÅ‚otka aukcjonera, do nabywcy podchodzi asystentka i przynosi do podpisu kontrakt. W tym wypadku nikt nie wyruszyÅ‚ z kontraktem na poszukiwanie rzekomego nabywcy. Trzeci dowód ZaÅ‚óżmy, że aukcjoner siÄ™ pomyliÅ‚ co do ostatniej sumy, do owych 550 tysiÄ™cy. WziÄ…Å‚ omyÅ‚kowo czyjÅ› gest za potwierdzenie, że akceptuje sumÄ™ 550 tys. euro, a tymczasem ktoÅ› siÄ™ po prostu oganiaÅ‚ od muchy. Wówczas aukcjoner ma prawo, a nawet obowiÄ…zek, wrócić do poprzedniej, „niespornej” ceny. Czyli powinien ogÅ‚osić, że 550 tys. to byÅ‚a pomyÅ‚ka, wraca wiÄ™c do poprzedniej ceny. W tym wypadku do 500 tys. Jeżeli na 550 tys. nie byÅ‚o realnej osoby, to na 500 powinna być. A tymczasem w przypadku pierwszej licytacji Emiry nie znalazÅ‚a siÄ™ żadna realna osoba, która podniosÅ‚aby rÄ™kÄ™ na 500 tys., ani nie znalazÅ‚a siÄ™ ta, która rzekomo podniosÅ‚a rÄ™kÄ™ na 550 tys. Kto wiÄ™c licytowaÅ‚ tÄ™ klacz? Prawda jest taka, że licytowaÅ‚ jÄ… aukcjoner sam ze sobÄ…. StworzyÅ‚ teatr iluzji, by oszukać wszystkich. By wykonać postawione mu przez nieuczciwych ludzi zadanie. Czwarty dowódKiedy zaczęło siÄ™ szukanie, kto daÅ‚ 550 tys. euro, wszyscy pomocnicy aukcjonera rozkÅ‚adali bezradnie rÄ™ce w geÅ›cie: „ja nie wiem, to nie w moim sektorze”. Ale żaden z nich nie zgÅ‚osiÅ‚ też: „ale u mnie jest 500 tysiÄ™cy!” Oni też nie potrafili zidentyfikować ani tej osoby od rzekomo 500 tys., ani tym bardziej od 550 tys. A przecież stali najbliżej kupców, a ich gÅ‚ównym zadaniem jest czujne obserwowanie ich i wyÅ‚apywanie tych, którzy dajÄ… znać jakimÅ› gestem, że akceptujÄ… nowÄ…, wyższÄ… cenÄ™. ZÅ‚amanie regulaminuPowrót na ring aukcyjny pod koniec aukcji Emiry do ponownej licytacji zaskoczyÅ‚ wszystkich. I nic dziwnego. Tego jeszcze Å›wiat nie widziaÅ‚. Aby konia, co do którego wszyscy sÅ‚yszeli, że zostaÅ‚ sprzedany, sprzedawać od nowa. Jest to zÅ‚amanie regulaminu aukcji. Konkretnie punktu 9, który mówi, że: Cena zakupu, jako najwyższa zaakceptowana przez aukcjonera, jest cenÄ… ostatecznÄ… i nie podlega negocjacji. A przy okazji, przy każdym niesprzedanym koniu aukcjoner mówiÅ‚ ciÄ…gle: „koÅ„ jest do negocjacji w stajni”. Tego też w Janowie nigdy nie byÅ‚o. Jak aukcja, to aukcja. Albo koÅ„ jest sprzedany na ringu, albo schodzi z niego niesprzedany, bo nie osiÄ…gnÄ…Å‚ ceny minimalnej. Innych opcji nie byÅ‚o. I nie chodzi tu o zwyczaj, ale o prawo. O uczciwość wobec klientów. O maÅ‚o coZamieszanie z EmirÄ… na poczÄ…tku aukcji zdezorientowaÅ‚o kupców i widzów. Kiedy Sefora (numer 1 w katalogu) zostaÅ‚a sprzedana za 300 tys. euro, wydawaÅ‚o siÄ™, że aukcja wraca do równowagi, że może bÄ™dzie tak, jak w poprzednich latach bywaÅ‚o. Gdy na ring weszÅ‚a Al Jazeera, o maÅ‚o co nie byliÅ›my Å›wiadkami drugiego przekrÄ™tu. Tym razem jednak aukcjoner ogÅ‚osiÅ‚, że schodzi z ringu niesprzedana, choć rzekomo ktoÅ› chciaÅ‚ dać 350 tys. euro. Tyle, że ponownie byÅ‚ to jakiÅ› duch. W tym momencie ludzie siÄ™ zorientowali, że sÄ… robieni w balona. Dlatego też, jak Emira, a potem Al Jazeera ponownie zostaÅ‚y przedstawione do sprzedaży, ceny byÅ‚y już dużo, dużo niższe. Emira poszÅ‚a w koÅ„cu za 225 tys., a Al Jazeera ponownie nie zostaÅ‚a sprzedana. I tak tegoroczna Pride of Poland zamieniÅ‚a siÄ™ w Shame of Poland. W Å›wiat poszÅ‚a wieść, że w Janowie na aukcji zaczynajÄ… oszukiwać. Fatalne tego skutki odczujemy za rok i w nastÄ™pnych latach. A wiÄ™c w tym roku na aukcji byÅ‚o nie tylko biednie, ale i nieuczciwe. Marek Szewczyk Pride of Poland W kolejnych kolumnach: rok, liczba koni wystawionych, sprzedanych, Å›rednia cena za konie sprzedane; sumy w euro 2003 37 24 772 000 32 166 2004 27 20 1 150 000 57 500 2005 33 25 953000 38 120 2006 36 33 1 635 000 49 545 2007 35 33 2 261 000 68 515 2008 36 25 2 994 000 119 760 2009 34 28 2 414 000 86 214 2010 36 26 1 021 000 39 269 2011 32 24 1 843 000 76 791 2012 28 19 1 325 000 69 736 2013 27 22 2 072 000 94 181 2014 28 24 2 089 000 87 041 2015 28 24 4 003 000 166 791
2016 31 16 1 271 000 79 438
|