Czy pamiętają Państwo, jak minister rolnictwa Krzysztof Jurgiel tłumaczył katastrofalny wynik tegorocznej aukcji Pride of Poland w Janowie Podlaskim? Przypomnijmy, że na aukcji tej padły antyrekordy. Sprzedano zaledwie 8 klaczy za sumę 410 tysięcy euro. To najgorszy wynik finansowy od 2003 roku, czyli od czasu, kiedy konie są sprzedawane za euro (wcześnie walutą sprzedażną były dolary). Stadnina Koni Michałów sprzedała na głównej aukcji zaledwie 2 klacze! To najgorszy wynik tej stadniny od początku, jak tylko aukcja jest organizowana.

A oto, jak minister próbował tłumaczyć tę klęskę:

Nie możemy dopuścić do tego, żebyśmy się wyzbywali najlepszego materiału genetycznego. Genetyka i utrzymanie polskich ras koni jest ważniejsze od przychodów ze sprzedaży koni. Genetyka została przez ostatnie lata zmarnowana. Te wszystkie rasy polskie - było ich siedem, a zostało pięć. (Diabli wiedzą, jakie to dwie polskie rasy koni zostały zmarnowane; jedna to mogą być tarpany, ale druga? I co to ma wspólnego z hodowlą koni arabskich i ich sprzedażą?)

Te zasoby genetyczne ulegały zaniknięciu i dlatego trzeba to odbudować – tak mówił minister Jurgiel, gdy był gościem Wiadomości w telewizyjnej Jedynce 16 sierpnia tego roku.

Wtórował mu wiceminister Zbigniew Babalski, który wyniki aukcji tłumaczył tak:

Celem państwowych stadnin jest zachowanie dobrej kondycji hodowli koni w Polsce. Handel końmi nie może być celem samym w sobie. Powtórzył też główną tezę swego szefa,  że nie można dopuścić do tego, żebyśmy się wyzbywali najlepszego materiału genetycznego.

Jeśli do tych tez dodamy to, czym było m.in. argumentowane zwolnienie prezesów i hodowców Jerzego Białoboka (SK Michałów) i Marka Treli (SK Janów Podlaski) oraz inspektor Anny Stojanowskiej, która w ANR nadzorowała hodowlę koni arabskich, to otrzymamy obraz tego, co zdaniem „dobrej zmiany” było niewłaściwe w hodowli tych koni w Polsce. Chodzi mi tu o m. in. takie tezy, jak: nie dbanie o utrzymanie starych polskich rodzin żeńskich i męskich linii, czy o nadmierne używanie zagranicznych reproduktorów, co w konsekwencji miało doprowadzić do utraty typu Pure Polish.

Jak się do tego ma lista koni wystawionych na sprzedaż przez Stadninę Koni Michałów podczas II Zimowej Aukcji Koni Czystej Krwi, która odbędzie się 9 grudnia 2017 r. Pełną listę znajdą Państwo na stronie internetowej stadniny. Znalazły się na niej 3 klaczki roczne, 9 klaczek dwuletnich oraz 12 klaczy starszych. W sumie oferta bogatsza niż ta, jaka była zaproponowana na tegoroczną aukcję Pride of Poland. Czyż nie jest to „wyzbywanie się najlepszego materiału genetycznego”?

Janowska stadnina także organizuje zimową aukcję. Wystawia 6 dwulatek oraz 6 klaczy starszych. Oferta skromniejsza liczbowa, ale przede wszystkim jakościowo. Nie ma na niej klaczy tej klasy, co wśród michałowskich, więc janowskiej oferty nie będę szczegółowo analizował.

Przy okazji warto zwrócić uwagę na jeden szczegół. Do niedawna termin aukcji w Janowie był ten sam, co w Michałowie. Dopiero kilka dni temu uległ zmianie – Janów zaprasza na swoją aukcję dzień po Michałowie, a więc w niedzielę 10 grudnia. Jest tajemnicą poliszynela, że kierownictwo obu stadnin nie chce ze sobą współpracować, a to dodatkowo źle wróży przyszłości hodowli koni arabskich w Polsce. „Dodatkowo”, bo jest wiele innych przyczyn tego, że trzeba się obawiać o przyszłość tej hodowli.

Wróćmy jednak do michałowskiej oferty. Wśród roczniaczek szczególnie szkoda córki Eksterna – Dębowej Tarczy, a wśród dwulatek – Wieży Czarów (z tej samej rodziny co Wieża Mocy) czy Wiwery.

Wśród starszych klaczy (w większości źrebnych) jest m.in. Emmbla, jedyna córka świetnej Embry. Nawiasem mówiąc ona i Galacja były w ofercie na Pride of Poland, ale nie znalazły wówczas nabywców. Z kolei Teneryfa była wystawiona na Summer Sale, też bez skutku. Z pozostałych klaczy szczególnie szkoda Ekspresji TV i Larandy – obie doskonałe.

To co piszę, nie jest krytyką polityki co do sprzedaży klaczy. Nawet takiej jakości i w takiej liczbie. Koniarze, a do nich się zaliczam, wiedzą, że każda stadnina musi sprzedawać konie. Nie sposób wszystkich zaliczyć do stada podstawowego. Fizycznie jest to po prostu niemożliwe, a poza tym stadnina musi z czegoś się utrzymywać. A wyniki finansowe się pogarszają.

Rok 2015 (a więc jeszcze pod kierownictwem Jerzego Białoboka) stadnina michałowska zamknęła zyskiem 2 362 065 zł. W roku 2016 (pierwszy rok „dobrej zmiany”) zysk wyniósł 1 736 481 zł. W Janowie Podlaskim te sumy wyglądają następująco: rok 2015 (ostatni rok pracy Marka Treli) – 3 200 308 zł, a rok 2016 („dobra zmiana”) – 81 019 zł. To są oficjalne wyniki przekazane przez ministerstwo rolnictwa w odpowiedzi na interpelację poselską (która dotyczyła też innym kwestii).

W roku 2016 SK Michałów sprzedała poza aukcją Pride of Poland  51 koni. W poprzednich latach średniorocznie około 80 koni. W tym roku Michałów sprzedał w Janowie 2 klacze na aukcji głównej oraz 5 na letniej, a podczas październikowego przetargu – 4 klacze. W sumie więc znacznie mniej niż w poprzednich latach. Nic więc dziwnego, że oferta na grudniową aukcję jest tak bogata, i liczbowo, i jakościowo.

Jak już powiedziałem, postępowanie obecnego kierownictwa SK Michałów (i SK Janów Podlaski) jest zrozumiałe, jeśli chodzi o sprzedaż koni. Nie byłoby o czym pisać, gdyby nie… cytowane słowa ministra Jurgiela. Polityka, jaką prowadzą Hanna Sztuka (hodowca) oraz Maciej Grzechnik (prezes spółki) stoi w sprzeczności do tez, jakimi minister usprawiedliwiał fatalny wynik aukcji w Janowie Podlaskim.

Panie Ministrze – melduję zatem, że ci, których Pan postawił na czele michałowskiej stadniny, stawiają Pana w niezręcznej sytuacji, żeby określić to delikatnie. Pan tu trąbi, że nie można dopuścić do tego, żebyśmy się wyzbywali najlepszego materiału genetycznego, a oni ten bardzo dobry materiał genetyczny wystawiają na sprzedaż. Określając tę sytuację dosadniej – wystawiają Pana na pośmiewisko.

Marek Szewczyk