Nie byłem w podkrakowskich Michałowicach na pokazie i aukcji koni arabskich, więc trochę mi zeszło, zanim zebrałem opinie ludzi, którzy się na tym znają i tam byli. A najtrudniej mi było znaleźć kogoś, kto był zarówno na pokazie narodowym na Służewcu jak i na pokazie w Michałowicach. Aż wreszcie znalazłem. Kiedy zapytałem tę osobę, jak wypada porównanie tych imprez, usłyszałem odpowiedź, że nie da się ich porównać.

Narodowy pokaz na Służewcu to była smutna impreza nie wiadomo dla kogo. Widzów było tyle co kot napłakał. Ci, którzy się zjawili, mieli problem, żeby śledzić prezentację koni, bo widać było tylko część ringu – resztę zasłaniały namioty. Ci z kolei, którzy siedzieli w tzw. namiocie dla hodowców, widzieli tylko wbiegające konie, ale całej prezentacji też nie mogli obejrzeć. Do w sobotę dochodziły przerwy, bo na czas rozgrywania gonitw (normalny dzień wyścigowy), pokaz był przerywany. Całość jeszcze dodatkowo popsuła pogoda, bo lało, a kwarcowy piasek wysypany na betonie nie przepuszczał wody, więc konie i prezenterzy tonęli w błocie.

Całość sprawiała wrażenie, jakby to był pokaz przygotowany przez początkujących w branży arabskiej amatorów. Taki regionalny gdzieś w Pipidówce, a nie nasz narodowy.

Z kolei pokaz w Michałowicach zgromadził tłumy widzów; trudno podać dokładną liczbę, bo wejście było za darmo, ale ok. 1500 widzów obejrzało prezentowane konie. Wszystko było profesjonalnie przygotowane, atmosfera była przyjazna dla widzów, wystawców i koni.

Gdyby ktoś niezorientowany w branży obejrzał oba pokazy, to mógłby wysnuć wniosek, że pokaz w Michałowicach jest najważniejszy w danym kraju, a ten na Służewcu to była jakaś podrzędna impreza.

Choć oba pokazy są z grupy C, a więc są na dole sześciostopniowej drabinki, powinno je różnić dużo – bo nawet, jak organizacyjnie mogłyby być na tym samym poziomie, to jakość koni jest nieporównywalna. Na polskim narodowym pokazie zawsze występują najlepsze polskie konie, a są one takiej klasy, że porównywalne z nimi ogląda się tylko na pokazach klasy A lub tych najważniejszych, tzw. tytularnych, czyli czempionat świat, czempionat Europy czy Puchar Narodów w Akwizgranie.

Dla jasności, owa sześciostopniowa skala wygląda tak (idąc od dołu): pokazy regionalne, pokazy klasy C – narodowe (to tu jest nasz narodowy rozgrywany do tej pory w Janowie Podlaskim), C – międzynarodowy (tu jest michałowicki), klasy B, klasy A, pokazy tytularne.

Ponieważ nawet śpiący minister (Jurgiel) przyznał, że rozdzielenie obu imprez, czyli narodowego pokazu i aukcji, było błędem, miejmy nadzieję, że w przyszłym roku wszystko wróci do normy i jak w poprzednich latach, w Janowie Podlaski będziemy mogli obejrzeć zarówno profesjonalnie przygotowany narodowy pokaz, jak i tak samo przygotowaną aukcję.

Jeśli zaś chodzi o aukcję w Michałowicach – była nieudana. Z 14 zgłoszonych koni, ostatecznie wystawiono 12, a sprzedano tylko 4 za 60 tysięcy euro. Dlaczego taki słaby wynik, choć aukcję przygotowywali tacy fachowcy, jak Anna Stojanowska, Jerzy Białobok we współpracy z Barbarą Mazur z firmy Poltur?

Oczywiście ten wynik to woda na młyn dla tych, którzy twierdzą, że rynek koni arabskich na świecie jest już przesycony i że o cenach sprzed 2016 roku trzeba już zapomnieć. W ten sposób usprawiedliwiali słabe wyniki dwóch ostatnich aukcji w Janowie Podlaskim. Nie zgadzam się z taką tezą.

Mam swoją, a opieram ją na obserwacji nie tylko tego, co się dzieje w branży „arabskiej” (a od lutego 2016 śledzę to uważnie; wcześniej tylko okazjonalnie), ale także na podstawie tego, co się dzieje w handlu końmi sportowymi i wyścigowymi.

Na konie bardzo dobre, a zwłaszcza wybitne, popyt był, jest i będzie zawsze! Ceny, jakie osiągają wybitne konie wyścigowe pełnej krwi angielskiej czy wybitne konie sportowe, przyprawiają o zawrót głowy. To są już sumy rzędu kilkunastu milionów euro. Trudniej zaś sprzedać konie średnie, bo tych jest faktycznie dużo, a koni słabych jest tak dużo, że w tym wypadku możemy mówić o tym, że podaż przewyższa popyt.

Podobnie jest w przypadku koni arabskich. Na wybitne i bardzo dobre araby, a takie ciągle rodzą się w polskich stadninach państwowych, chętni zawsze się znajdą. W tym względzie jestem optymistą.

Dlaczego więc takie słabe wyniki były na ostatnich aukcjach (2017-2018) w Janowie Podlaskim? O tym za chwilę.

Najpierw dlaczego na aukcji w Michałowicach był słaby wynik. To proste. Bo tam były konie takiej klasy, jakiej był pokaz – czyli C. A więc konie średnie. Na takie faktycznie trudno znaleźć chętnych. Ale na jedno warto zwrócić uwagę. Shirley Watts kupiła dwie klacze od prywatnych właścicieli, ale obie wyhodowane w stadninie w Michałowie. Za 20 tys. euro kupiła 17-letnią Egzynę (Eldon – Elganda po Monogramm), a za 10 tys. 10-letnią Emiramidę (Piruet – Emira po Laheeb).

O czym to świadczy? Po pierwsze, że araby o „polskich rodowodach” są nadal cenione. Określenie „polski rodowód” wziąłem w cudzysłów, bo trzeba sobie uzmysłowić, że obecnych czasach nie ma takiej możliwości, żeby hodować konie, bazując tylko na reproduktorach urodzonych w kraju. I jest to zjawisko ogólnoświatowe. W rodowodach najlepszych koni sportowych hodowanych w – weźmy pierwszy kraj z brzegu, np. Belgię -  znajdziemy reproduktory holsztyńskie, hanowerskie, selle francais czy z Holandii, czyli KWPN.

Podobnie jest w hodowli koni pełnej krwi – te same prądy krwi znajdziemy w rodowodach koni urodzonych w USA, Chile, Japonii czy Australii. Autarkia w hodowli nie jest możliwa. A dobre wyniki osiągane obcymi (genetycznie) ogierami to zjawisko znane i opisane w zootechnice, a zwie się heterozją.

Inną sprawą jest wyważenie proporcji, aby przy używaniu „obcych” reproduktorów, nie wyrugować całkowicie starych, krajowych linii męskich. Ale to jest temat na osobny artykuł.

Wróćmy więc do odpowiedzi na pytanie, co sprawiło, że choć oferowano dobrej jakości klacze na aukcje Pride of Poland w 2017 i w 2018 roku, wyniki były słabe.

Zadecydowała oszukańcza aukcja z 2016 roku. Przekręty, jakie tam miały miejsce, sprawiły, że odbiorcy stracili zaufanie, ale nie do jakości klaczy z państwowych stadnin, a do ludzi, którzy tymi stadninami zaczęli zawiadywać po lutym 2016 roku i byli odpowiedzialni za organizowanie kolejnych aukcji.

Odbudowa tego zaufania jest możliwa, ale dużo będzie zależało od kolejnych ruchów nowego ministra rolnictwa, Jana Krzysztofa Ardanowskiego.  Martwi to, że po dwóch obiecujących krokach, nie widać następnych. Czekamy Panie Ministrze!

Marek Szewczyk