Brązowy medal pary Banderas i Paweł Spisak na Mistrzostwach Świata Młodych Koni w WKKW we francuskim Le Lion d’Angers to obok medalu tego samego koloru mistrzostw Europy Kamili Kart w rajdach długodystansowych jeden z największych sukcesów polskiego jeździectwa odniesionego w sezonie 2013. Pod względem sportowym porównywalny z brązowym medalem Jacka Bobika MŚMK w skokach z 2011 roku (5-letni oldenburski Chacco-Fly), ale jeśli popatrzeć z punktu widzenia sportu jeździeckiego w Polsce w ogóle - cenniejszy, bo odniesiony na polskiej hodowli koniu.

Sukces ten potwierdza znaną opinię powtarzaną przez wielu fachowców, że jeśli polskiej hodowli konie mogą osiągać znaczące wyniki na arenie międzynarodowej, to przede wszystkim właśnie w WKKW.

Warto też rozwinąć wątek rodowodu Banderasa oraz typu, jaki prezentuje.

Lubię słuchać audycji dr Katarzyny Kłosińskiej w radiowej Trójce pt. „Co w mowie piszczy”. Są wielce pouczające i ciekawe. Z jednej strony można się dowiedzieć, co jest prawidłowe, a co błędne w polszczyźnie. Z drugiej – skąd się wzięły jakieś słowa, określania, przysłowia. Przykładowo: skąd się wzięło powiedzenie „na pohybel” i co ono oznacza, bo tak  zatytułowanym jeden z poprzednich tekstów („Na pohybel tandecie”), dowiedziałem się z audycji Pani Doktor.  A kilka dni temu np. skąd się wzięło określenie „masz babo placek”.

Ostatnio jednak się zmartwiłem. A powodem było słowo „handicap”. Doktor Kłosińska wyjaśniła najpierw co to słowo oznacza i oczywiście wskazała, że jest nagminnie używane w dokładnie odwrotnym znaczeniu. Jednak ostatnie zdania jej audycji zdają się sugerować, że usankcjonowała już to drugie znaczenie i można używać obu. Ja w każdym razie tak to zrozumiałem. Czy dobrze – każdy może sobie sam wyrobić  pogląd, odsłuchując tej konkretnej audycji (http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/942536,Handicap).

Jeśli jednak tak miałoby być, to stanowczo protestuję. „Handicap” to nie pierwszy przypadek, kiedy dziennikarze sportowi albo źle używają określenia wywodzącego się ze świata wyścigów konnych, albo coś źle przetłumaczą, albo nie wiedzieć czemu zawłaszczają jakieś.

A swoją drogą warto sobie uzmysłowić, że bardzo dużo określeń używanych we współczesnym sporcie wywodzi się z XVIII-wiecznej Anglii, ze środowiska pierwszego zawodowego sportu ery nowożytnej, jakimi były wyścigi konne. Jakie to określenia?

Tak zatytułowałem artykuł, jaki ukazał się w „Koniu Polskim” 27 lat temu. Przypomniał mi o tym Roman Krzyżanowski, gdy wracaliśmy razem samochodem z międzynarodowych zawodów, jakie odbyły się w Białym Borze w pierwszy weekend października tego roku. Zaczęliśmy wspominać. Przypomniał mi się ten artykuł, ten tytuł i ten entuzjazm, jaki zapanował po CCIO. Impreza tej rangi odbyła się w Białym Borze w 1986 roku. Pozwoliłem sobie napisać wówczas na koniec swego tekstu, że:

Co roku muszą tu być organizowane międzynarodowe zawody, tak jak się to dzieje w bogatych krajach Zachodu. Nazwy takich miejscowości, jak Badminton, Luhmühlen, Boekelo, Burghley czy Lexington znane są miłośnikom WKKW na całym świecie, gdyż wiadomo, że co roku spotykają się tam najlepsi zawodnicy tej konkurencji. Teraz pora, aby Biały Bór dołączył do tego szeregu.

Z różnych powodów tak się nie stało. Jednak teraz, po 27 latach, i po dwóch latach wysiłków nowych gospodarzy zarysował się cień szansy, że może jednak…

Młodszym czytelnikom trzeba jednak najpierw przypomnieć, co to za impreza miała miejsce 27 lat temu, dlaczego wzbudziła taki entuzjazm i co oznacza skrót CCIO. 

Niepomiernie się zdziwiłem, kiedy przed mistrzostwami Europy w skokach przez przeszkody, które odbyły się w duńskim Herning, zobaczyłem, że w składzie ekipy Wielkiej Brytanii nie znalazła się para Nick Skelton - Big Star. Pierwsza myśl była taka:  koń albo zawodnik jest kontuzjowany. Zacząłem szukać w internecie i znalazłem informację, po której zdziwiłem się jeszcze bardziej. Otóż Nick Skelton do spółki z właścicielem wspaniałego Big Stara wydali oświadczenie, że postanowili oszczędzić konia, gdyż ich głównym celem są Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro! Co ma piernik do wiatraka? Rio dopiero w 2016 roku, a ME w Herning w 2013. Oba wydarzenia dzieli trzy lata, o jakim oszczędzaniu więc mówimy? Jeszcze gdyby właściciel i jeździec postanowili oszczędzić konia na rok przed IO, to można by zrozumieć, ale na trzy lata? Dziesięć razy zdąży jeszcze odpocząć, zregenerować siły.

W swojej naiwności nie pomyślałem o jakże celnej zasadzie: że jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Ale w tym wypadku sprawdziło się jeszcze jedno porzekadło: chytry traci dwa razy. W jaki sposób?

Podczas Mistrzostw Polski Młodych Koni w Gajewnikach pełniłem funkcję spikera. Dwie różne osoby, obie mocno związane z hodowlą koni, zwróciły mi uwagę, że nie powinienem odmieniać nazw koni. Że jest to NIEPROFESJONALNE!

Zwłaszcza jedna z nich próbowała mnie przekonać, że prawdziwi koniarze nie odmieniają nazw koni. Że takie są reguły. Na moje pytania: gdzie miałby te reguły obowiązywać (bo na pewno nie w języku polskim), kto je stworzył (bo na pewno nie językoznawcy), usłyszałem następujący argument: przecież na przeglądach koni w stadninach mówi się: klacz Jakmara po Maram od Jakla po Luron. No a skoro na przeglądach koni tak się podaje ich pochodzenie, to znaczy, że tak to należy robić.

Przypomina mi to sytuację, kiedy dzwoni do mnie jakaś osoba z telemarketingu i zaczyna rozmowę od pytania: czy ja rozmawiam z Markiem Szewczyk!

A mnie aż skręca, jak słyszę takie pogwałcenie reguł języka polskiego, takie poplątanie z pomieszaniem. No bo skoro dzwoniący odmienia moje imię, to dlaczego nie odmienia mojego nazwiska!?

Przypuszczam, że pracownicy zatrudniani przez te firmy do tego, aby dzwoniły do potencjalnych klientów i namawiały ich do zakupu ich produktów lub usług, są szkoleni w ten sposób - jeśli czyjeś nazwisko nie ma typowo polskiej końcówki (np. Matuszewski), to na wszelki wypadek mają tego nazwiska nie odmieniać. Bo od czasu do czasu można trafić na kogoś, kto ma nazwisko brzmiące jak zagraniczne, np. Dupont, i nie bardzo wiadomo, jak je odmienić. Można też trafić na kogoś o nazwisku jak najbardziej swojskim, ale sprawiającym kłopot z odmianą. Przykładowo ktoś nazywa się Żuber – i jest problem, czy odmieniać Żubera, czy Żubra. Pracownik się zapyta, czy się dodzwonił do pana Żubera, a facet się obruszy, że po polsku powinno się odmieniać Żubra. Zapyta się, czy się dodzwonił do pana Żubra, a facet się obruszy, że on nie jest żubrem, bo to jest zwierzę, a jego nazwisko należy odmieniać Żubera! No i można zirytować potencjalnego klienta zanim jeszcze mu się powie, co chce się mu wcisnąć. A więc lepiej dla świętego spokoju, nie odmieniać.

Ale ja jako spiker niczego i nikomu nie chciałem sprzedać. Mnie powinny obowiązywać reguły… no właśnie, czego? Języka polskiego, czy rzekome reguły koniarzy?

Kiedy pisałem tekst „Nieuczciwość – nieodłączny element jeździectwa”, nie przypuszczałem, że tak szybko będziemy mieli do czynienia z kolejną sprawą, dotyczącą też osoby z kręgu ujeżdżenia. Sprawa ma dwa wymiary. Jeden, to niegodne koniarza traktowanie konia (a właściwie koni, bo jak „pogrzebałem” głębiej w tych sprawach, okazało się, że nie tylko jednego). Koń nazywa się Al Gor. Doniesienie do prokuratury o okrutnym postępowaniu wobec niego złożyła Fundacja Viva, do której trafił. Jak się dowiedziałem od Marka Rusina, prokuratora rejonowego w Świdnicy, w tej sprawie toczyło się postępowanie (nr sprawy 3 Ds 149/13), które zostało czasowo zawieszone. Do czasu, aż strona polska uzyska pomoc prawną od strony włoskiej. Mówiąc bardziej zrozumiale, domniemany czyn (okrutne traktowanie konia) miał miejsce we Włoszech i praktycznie tylko Włosi mogą ukarać sprawczynię. W każdym razie przesłuchać ją, pracowników jej stajni, a o wynikach powiadomić polską prokuraturę. Ta wtedy będzie mogła sprawę zakończyć. Do tej pory postępowanie toczyło „się w sprawie”, a to oznacza, że na razie nie zostały nikomu postawione zarzuty.

Drugi wymiar to nieuczciwość. Osobą poszkodowaną jest Karolina Mazurek, która przekazała Al Gora do jednej ze stajni we Włoszech w celach handlowych. Osobą, która się podjęła go sprzedać, jest Anna Paprocka-Campanella. Jak się dowiedziałem, osób ze środowiska ujeżdżeniowego, które korzystały z jej usług w handlu końmi na włoskim rynku, było wiele. Jednak Karolina Mazurek nie jest jedyną, którą oszukała, bądź próbowała oszukać.

Właśnie zakończyły się mistrzostwa Europy kuców w Arezzo. Ponieważ w jednym czasie i miejscu dzieci rywalizowały w trzech różnych konkurencjach – skoki, ujeżdżenie i WKKW – szczególnie rzuca się w oczy pewna nierównowaga. To samo dotyczy mistrzostw Europy juniorów i młodych jeźdźców w skokach i w ujeżdżeniu, choć te rozgrywane były w różnym czasie i innych miejscach, i w WKKW, które dopiero się odbędą. To samo będzie dotyczyło mistrzostw Europy seniorów w ujeżdżeniu, skokach i w WKKW, które przed nami.

Dlaczego zawodnicy startujący w ujeżdżeniu mają szanse na dwa medale w klasyfikacji indywidualnej, a ci, którzy rywalizują w skokach czy WKKW – tylko na jeden? Skąd to uprzywilejowanie dresażystów?

Na stronie internetowej PZHK 15 lipca pokazała się informacja o tym, że – cytuję:

„Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaakceptowało następującą zmianę w programie hodowlanym koni rasy małopolskiej:

Do księgi stadnej może być także wpisane potomstwo pochodzące od jednego lub obojga rodziców wpisanych do ksiąg ras półkrwi innych niż wymienione powyżej*, jeśli w trzecim pokoleniu w rodowodzie tegoż potomka występuje tylko jeden przodek obcy dla rasy małopolskiej.

*małopolska, pełna krew angielska, czysta krew arabska i angloarabska, półkrew angloarabska (zagraniczne), półkrew arabska i angielska (z dawnych rodów austro-węgierskich).

W związku z powyższym, źrebięta zidentyfikowane od dn. 1 sierpnia 2013 r., spełniające powyższe warunki rodowodowe otrzymują rasę małopolską.”

W sporcie jeździeckim sprzętem – mówiąc nieelegancko – jest koń. A przygotowany do wysokiego wyczynu bywa bardzo drogi. Wiadomo, że konie z górnej półki osiągają ceny powyżej miliona euro, i to zarówno te skokowe, jak i te do ujeżdżenia. A tam gdzie w grę wchodzą wielkie pieniądze, pojawiają się oszuści. Zapewne każdy jest w stanie przypomnieć sobie podobne przypadki ze swojego najbliższego otoczenia. Ktoś wziął konia do treningu  i do handlu, sprzedał go, ale jego właścicielowi podał inną cenę niż ta, za którą naprawdę sprzedał konia. Ktoś sprzedał konia jako zdrowe, gotowe do startów zwierzę, a okazało się, że jest kulawy. Ktoś wziął konia w trening, brał za tę czynność pieniądze, a zwierzak spędzał czas głównie na padoku, nie podnosząc swoich umiejętności. Ktoś wstawił konia do pensjonatu, a potem go pokątnie wywiózł z tej stajni, nie płacąc za ileś miesięcy pobytu. Itd., itp.

Jak się bronić przed takimi sytuacjami. Jednym ze sposobów jest upowszechnianie wiedzy o tych, którzy są nieuczciwi. Jeśli wszyscy wokół będę wiedzieli z kim mają do czynienia, to owe nieuczciwe jednostki będą miały coraz mniej sposobności do oszukiwania innych.

Wygląda na to, że jedną z takich osób jest Michał Rapcewicz.

W czwartek 13 czerwca rozpoczną się największe i najbardziej prestiżowe w Polsce (bo każdy kraj ma prawo je robić tylko raz w roku) zawody międzynarodowe w skokach przez przeszkody – CSIO w Sopocie. W polskiej oficjalnej ekipie jest Igor Kawiak, człowiek urodzony we Francji, przez lata reprezentujący barwy tegoż kraju, a od pewnego czasu obywatel Polski. Jego akces do polskiej drużyny ma uzasadnienie w fakcie, że jego ojcem jest Tomasz Kawiak, który wiele lat temu wyjechał za chlebem z Polski i założył we Francji rodzinę. 

Tomasz Kawiak jest artystą-rzeźbiarzem. Zaprojektował nagrodę, która będzie wręczona na tegorocznym CSIO. Można ją zobaczyć na załączonych zdjęciach. Czy jest ładna – to rzecz gustu. Jednym się spodoba, innym mniej (zapewniam, że na żywo prezentuje się lepiej niż na zdjęciach), jednak nie w tym rzecz. Istotą tego tekstu nie jest ocena twórczości pana Kawiaka. Widok tej statuetki skłonił mnie do wypowiedzenia się w innej sprawie. Jest nią wszechogarniająca polskie jeździectwo TANDETA!